حقوق والدين.
مولوي غلام حيدر فاروقى
امام جمعه اهل سنت بيرجند
خداوند در قرآن مكررا اطاعت از پدر و مادر را لازم دانسته و نيكى به آنها و اكرام كردن آنها را بر انسان واجب فرموده است.
پروردگار در قرآن دستور داده كه جز او كسى ديگر را عبادت نكنيد و به پدر و مادر نيكى كنيد اگر يكى از آنها يا هر دو به سن پيرى رسيدند و با وجود حساس بودن در اين سن ممكن است از كوچكترين سخن رنجيده شوند لذا خداوند متعال مىفرمايد در چنين سن و سالى حتى كلمه اف يا كلمهاى كه باعث رنجش آنها شود به زبان نياوريد، آنها را از خود نرانيد، با نيكى و نرمى با آنها سخن بگوئيد، در برابر پدر و مادر فروتن و متواضع باشيد و در حق آنها دعا فرمائيد كه خدايا در حق آنها رحم بفرما همانطور كه من كوچك بودم و مرا پرورش دادند. همچنين در ادامه آيه كريمه مىفرمايد:
(ما به انسان سفارش كرديم كه نسبت به پدر و مادر نيكى كند و از آنها اطاعت كند، و اگر پدر و مادر تو را وادار كردند كه به من چيزى را شريك سازى كه به آن آگاهى ندارى در اين صورت «فلا تطعهما» حق اطاعت از پدر و مادر را ندارى).
در تمام حالات انسان بايد از پدر و مادر اطاعت كند، مگر زمانى كه دستور آنها بر خلاف دستور خدا باشد. در اين صورت اطاعت از آنها در نافرمانى خداوند جايز نمىباشد، كه اين نشان دهنده آن است كه اطاعت از پدر و مادر تا زمانى واجب است كه در آن نافرمانى از دستورات خداوند نباشد.
و در جايى ديگر مىفرمايد: (شكر من را بجا بياور و پس از آن شكر پدر و مادر را بيان كرده است). يعنى شكر پدر و مادر را توأم با شكر خودش بيان نموده است و اين اهميت مقام پدر و مادر را مىرساند به طوريكه بعد از شكر پروردگار شكر پدر و مادر واجب است، بعد از عبادت پروردگار احسان و نيكى كردن به پدر و مادر واجب است كه همه اينها اهميت اطاعت از پدر و مادر را مىرساند.
حضرت ابو هريره رضي الله عنه از پيامبر خدا « روايت مىكند كه آن حضرت صلي الله عليه و سلم فرمودند: كسى كه كسى كه در حال نافرمانى و با تندى و عصبانيت به پدر و مادرش نگاه كند، مانند اين است كه هرگز به پدر و مادرش نيكى نكرده است و سپس مىفرمايند: آنهايى كه نافرمانى پدر و مادر را مىكنند از من بيزار هستند و من هم از آنها بيزار هستم.
روايتى است از حضرت ابن مسعودرضي الله عنه كه مىفرمايند: «سألت رسول اللّه: اى العمل احب الى لله» از حضرت رسول خدا صلي الله عليه و سلم سؤال كردم چه عملى از همه عملها در نزد خداوند محبوبتر است؟ ايشان فرمودند: محبوبترين عملها نماز خواندن در وقت آن است. سپس مىگويد: سؤال كردم پس از نماز چه عملى نزد خدا محبوبتر است؟ فرمودند: نيكى كردن به پدر و مادر و اطاعت از آنها و احترام گذاشتن به آنها. سوال كردم بعد از آن چه عملى محبوبتر است؟ فرمودند: جهاد در راه خدا.
مفهوم اين حديث اين است كه جهاد فرض كفايه است و تا زمانى كه جهاد فرض كفايه است اطاعت از دستورات پدر و مادر افضلتر از جهاد در راه خدا مىباشد.
شخصى از رسول اكرم صلي الله عليه و سلم سوال كرد: حق پدر و مادر بر فرزندان چيست؟ فرمودند: پدر و مادر يا بهشت تو هستند يا دوزخ تو. يعنى اگر به پدر و مادرت خوبى كردى و آنهارا از خود راضى كردى بهشت را خريدهاى و اگر نافرمانى كردى و پدر و مادر از تو ناراضى بودند جهنم را براى خود خريدهاى كه اين نشان دهنده گناه شديد نافرمانى از پدر و مادر مىباشند.
در زمان پيامبر جوانى بود كه تمام عمرش را در عبادت سپرى كرده بود، اما زمانى كه مىخواست اين جهان را ترك كند و در حال جان دادن بود نمىتوانست كلمه شهادتين را بر زبان آورد، بستگان پيش پيامبر« رفتند و موضوع راعرض كردند، رسول اكرم صلي الله عليه و سلم بر بالين جوان حاضر شدند و كلمه شهادت را تلقين كردند، اما آن جوان گفت: يا رسول اللّه من نمىتوانم تلفظ كنم. پيامبر مادر جوان را مىطلبند و از حال جوان جويا مىشوند و مىپرسند كه اين جوان چه عملى را انجام داده است؟ مادرش عرض مىكند: او كل عمرش را در عبادت سپرى كرده است، اما فقط نافرمانى من را مىكرد.
رسول خدا« فرمودند: آيا راضى هستى كه فرزندت در آتش بسوزد؟ مادرش جواب داد: خير. پيامبر فرمودند: اگر تو از او راضى نشوى و در اين صورت بميرد عبادتها برايش هيچ تأثير و سودى نخواهد داشت و در آتش خواهد سوخت. پس مادر از او راضى مىشود و آن جوان با بيان كلمه طيبه شهادت جان به جان آفرين تسليم مىكند.
روزى پيامبر اكرم صلي الله عليه و سلم هنگام بالا رفتن بر منبر هنگاميكه پاى را روى پله اول گذاشتند گفتند: آمين!
بر پله دوم و سوم منبر نيز همين كلمه را تكرار كردند. صحابه با تعجب سوال كردند. يا رسول اللّه ما از شما چيزى شنيديم كه تا الان نشنيده بوديم. رسول اكرم فرمودند: بلى هنگامى كه من پاى خود را روى پله اول گذاشتم جبرئيل آمد و دعا كرد از رحمت خدا بدور باد آن انسانى كه پدر و مادر خود را در سن پيرى دريابد و آنچنان خدمتى به آنها نكند كه بهشت را از آن خود سازد.. من هم گفتم آمين. هنگامى كه پاى خود را بر پله دوم گذاشتم جبرئيل گفت: از رحمت خدا بدور باد آن انسانى كه ماه رمضان را با تمام فضايل دريابد اما گناهان او بخشيده نشود. من هم گفتم آمين. بر پله سوم جبرئيل گفت: از رحمت خدا بدور باد آن انسانى مه نام شما را بشنود و درود نفرستد من نيز گفتم آمين. دعا كننده جبرئيل و آمين كننده حضرت محمد« اين چنين دعا هرگز رد نمىشود.
پيامبر اكرم صلي الله عليه و سلم مىفرمايند: سه دعا است كه مستجاب مىشود:
1- دعاى مظلوم
بترس از آه مظلومان كه هنگام دعا كردن
اجابت از در حق بهر استقبال آيد
2- دعاى مسافر
3- دعاى پدر در حق فرزند. يكى از اعمالى كه انسان را از بدبختىها در همين دنيا نجات مىدهد نيكى به پدر مادر است.
پيامبر اكرم صلي الله عليه وسلم مىفرمايند: سه نفر هستند كه به بهشت داخل نمىشوند:
1- انسانى كه نافرمانى پدر و مادرش را مىكند.
2- انسان ديوث. يعنى مردى كه در برابر ناموسش غيرت ندارد.
3- زنى كه خود را شبيه به مردها مىكند.
و در حديثى ديگر است كه مىفرمايند: سه خصلت است كه اگر در انسان باشد هيچ عمل صالحى از او پذيرفته نمىشود
1- شرك به خدا: انسانى كه به خدا شريك مىآورد و آنچه را كه از خدا بايد بخواهد از مخلوقى مىخواهد كه هيچ كارى از دستش برنمى آيد
2- انسانى كه نافرمانى پدر و مادر را مىكند و با آنها بدرفتارى مىكند.
3- انسانى كه در ميدان جهاد از صف مجاهدين فرار مىكند و پشت به دشمن مىكند.
يكى از هفت نفرى كه خدا مورد لعنت خود قرار داده است كسى است كه نافرمانى پدر و مادر را مىكند.
پيامبر اكرم صلي الله عليه وسلم مىفرمايند: در روز قيامت سه گروه من را ملاقات نمىكنند و از ديدار من محروم مىشوند:
1- انسانى كه در دنيا نافرمانى پدر و مادر را كرده است .
2- انسانى كه سنت من را ترك كرده و روش من را دنبال نمىكند.
3- انسانى كه نام مرا بشنود يا بگويد و بر من درود نفرستند.
لذا اطاعت از پدر و مادر و نيكى كردن و اكرام آنها طبق آيات قرآن بر انسان واجب است
به زبان آوردن كلماتى كه پدر و مادر را برنجاند حرام است و كسى كه نافرمانى پدر و مادر را بكند در همين دنيا عواقب ان را مىبيند
محبت و نيكى به پدر و مادر روزى را زياد مىكند، عمر را طولانى و انسان را از انواع خطرها بيمه مىكند
بايد در برابر پدر و مادر متواضع باشيم و سخنى بر زبان نياوريم كه موجب ناراحتى آنها شود، هميشه خيرخواه آنها باشيم و سعى كنيم كه موجبات آسايش آنها را فراهم كنيم.
پروردگار در قرآن دستور داده كه جز او كسى ديگر را عبادت نكنيد و به پدر و مادر نيكى كنيد اگر يكى از آنها يا هر دو به سن پيرى رسيدند و با وجود حساس بودن در اين سن ممكن است از كوچكترين سخن رنجيده شوند لذا خداوند متعال مىفرمايد در چنين سن و سالى حتى كلمه اف يا كلمهاى كه باعث رنجش آنها شود به زبان نياوريد، آنها را از خود نرانيد، با نيكى و نرمى با آنها سخن بگوئيد، در برابر پدر و مادر فروتن و متواضع باشيد و در حق آنها دعا فرمائيد كه خدايا در حق آنها رحم بفرما همانطور كه من كوچك بودم و مرا پرورش دادند. همچنين در ادامه آيه كريمه مىفرمايد:
(ما به انسان سفارش كرديم كه نسبت به پدر و مادر نيكى كند و از آنها اطاعت كند، و اگر پدر و مادر تو را وادار كردند كه به من چيزى را شريك سازى كه به آن آگاهى ندارى در اين صورت «فلا تطعهما» حق اطاعت از پدر و مادر را ندارى).
در تمام حالات انسان بايد از پدر و مادر اطاعت كند، مگر زمانى كه دستور آنها بر خلاف دستور خدا باشد. در اين صورت اطاعت از آنها در نافرمانى خداوند جايز نمىباشد، كه اين نشان دهنده آن است كه اطاعت از پدر و مادر تا زمانى واجب است كه در آن نافرمانى از دستورات خداوند نباشد.
و در جايى ديگر مىفرمايد: (شكر من را بجا بياور و پس از آن شكر پدر و مادر را بيان كرده است). يعنى شكر پدر و مادر را توأم با شكر خودش بيان نموده است و اين اهميت مقام پدر و مادر را مىرساند به طوريكه بعد از شكر پروردگار شكر پدر و مادر واجب است، بعد از عبادت پروردگار احسان و نيكى كردن به پدر و مادر واجب است كه همه اينها اهميت اطاعت از پدر و مادر را مىرساند.
حضرت ابو هريره رضي الله عنه از پيامبر خدا « روايت مىكند كه آن حضرت صلي الله عليه و سلم فرمودند: كسى كه كسى كه در حال نافرمانى و با تندى و عصبانيت به پدر و مادرش نگاه كند، مانند اين است كه هرگز به پدر و مادرش نيكى نكرده است و سپس مىفرمايند: آنهايى كه نافرمانى پدر و مادر را مىكنند از من بيزار هستند و من هم از آنها بيزار هستم.
روايتى است از حضرت ابن مسعودرضي الله عنه كه مىفرمايند: «سألت رسول اللّه: اى العمل احب الى لله» از حضرت رسول خدا صلي الله عليه و سلم سؤال كردم چه عملى از همه عملها در نزد خداوند محبوبتر است؟ ايشان فرمودند: محبوبترين عملها نماز خواندن در وقت آن است. سپس مىگويد: سؤال كردم پس از نماز چه عملى نزد خدا محبوبتر است؟ فرمودند: نيكى كردن به پدر و مادر و اطاعت از آنها و احترام گذاشتن به آنها. سوال كردم بعد از آن چه عملى محبوبتر است؟ فرمودند: جهاد در راه خدا.
مفهوم اين حديث اين است كه جهاد فرض كفايه است و تا زمانى كه جهاد فرض كفايه است اطاعت از دستورات پدر و مادر افضلتر از جهاد در راه خدا مىباشد.
شخصى از رسول اكرم صلي الله عليه و سلم سوال كرد: حق پدر و مادر بر فرزندان چيست؟ فرمودند: پدر و مادر يا بهشت تو هستند يا دوزخ تو. يعنى اگر به پدر و مادرت خوبى كردى و آنهارا از خود راضى كردى بهشت را خريدهاى و اگر نافرمانى كردى و پدر و مادر از تو ناراضى بودند جهنم را براى خود خريدهاى كه اين نشان دهنده گناه شديد نافرمانى از پدر و مادر مىباشند.
در زمان پيامبر جوانى بود كه تمام عمرش را در عبادت سپرى كرده بود، اما زمانى كه مىخواست اين جهان را ترك كند و در حال جان دادن بود نمىتوانست كلمه شهادتين را بر زبان آورد، بستگان پيش پيامبر« رفتند و موضوع راعرض كردند، رسول اكرم صلي الله عليه و سلم بر بالين جوان حاضر شدند و كلمه شهادت را تلقين كردند، اما آن جوان گفت: يا رسول اللّه من نمىتوانم تلفظ كنم. پيامبر مادر جوان را مىطلبند و از حال جوان جويا مىشوند و مىپرسند كه اين جوان چه عملى را انجام داده است؟ مادرش عرض مىكند: او كل عمرش را در عبادت سپرى كرده است، اما فقط نافرمانى من را مىكرد.
رسول خدا« فرمودند: آيا راضى هستى كه فرزندت در آتش بسوزد؟ مادرش جواب داد: خير. پيامبر فرمودند: اگر تو از او راضى نشوى و در اين صورت بميرد عبادتها برايش هيچ تأثير و سودى نخواهد داشت و در آتش خواهد سوخت. پس مادر از او راضى مىشود و آن جوان با بيان كلمه طيبه شهادت جان به جان آفرين تسليم مىكند.
روزى پيامبر اكرم صلي الله عليه و سلم هنگام بالا رفتن بر منبر هنگاميكه پاى را روى پله اول گذاشتند گفتند: آمين!
بر پله دوم و سوم منبر نيز همين كلمه را تكرار كردند. صحابه با تعجب سوال كردند. يا رسول اللّه ما از شما چيزى شنيديم كه تا الان نشنيده بوديم. رسول اكرم فرمودند: بلى هنگامى كه من پاى خود را روى پله اول گذاشتم جبرئيل آمد و دعا كرد از رحمت خدا بدور باد آن انسانى كه پدر و مادر خود را در سن پيرى دريابد و آنچنان خدمتى به آنها نكند كه بهشت را از آن خود سازد.. من هم گفتم آمين. هنگامى كه پاى خود را بر پله دوم گذاشتم جبرئيل گفت: از رحمت خدا بدور باد آن انسانى كه ماه رمضان را با تمام فضايل دريابد اما گناهان او بخشيده نشود. من هم گفتم آمين. بر پله سوم جبرئيل گفت: از رحمت خدا بدور باد آن انسانى مه نام شما را بشنود و درود نفرستد من نيز گفتم آمين. دعا كننده جبرئيل و آمين كننده حضرت محمد« اين چنين دعا هرگز رد نمىشود.
پيامبر اكرم صلي الله عليه و سلم مىفرمايند: سه دعا است كه مستجاب مىشود:
1- دعاى مظلوم
بترس از آه مظلومان كه هنگام دعا كردن
اجابت از در حق بهر استقبال آيد
2- دعاى مسافر
3- دعاى پدر در حق فرزند. يكى از اعمالى كه انسان را از بدبختىها در همين دنيا نجات مىدهد نيكى به پدر مادر است.
پيامبر اكرم صلي الله عليه وسلم مىفرمايند: سه نفر هستند كه به بهشت داخل نمىشوند:
1- انسانى كه نافرمانى پدر و مادرش را مىكند.
2- انسان ديوث. يعنى مردى كه در برابر ناموسش غيرت ندارد.
3- زنى كه خود را شبيه به مردها مىكند.
و در حديثى ديگر است كه مىفرمايند: سه خصلت است كه اگر در انسان باشد هيچ عمل صالحى از او پذيرفته نمىشود
1- شرك به خدا: انسانى كه به خدا شريك مىآورد و آنچه را كه از خدا بايد بخواهد از مخلوقى مىخواهد كه هيچ كارى از دستش برنمى آيد
2- انسانى كه نافرمانى پدر و مادر را مىكند و با آنها بدرفتارى مىكند.
3- انسانى كه در ميدان جهاد از صف مجاهدين فرار مىكند و پشت به دشمن مىكند.
يكى از هفت نفرى كه خدا مورد لعنت خود قرار داده است كسى است كه نافرمانى پدر و مادر را مىكند.
پيامبر اكرم صلي الله عليه وسلم مىفرمايند: در روز قيامت سه گروه من را ملاقات نمىكنند و از ديدار من محروم مىشوند:
1- انسانى كه در دنيا نافرمانى پدر و مادر را كرده است .
2- انسانى كه سنت من را ترك كرده و روش من را دنبال نمىكند.
3- انسانى كه نام مرا بشنود يا بگويد و بر من درود نفرستند.
لذا اطاعت از پدر و مادر و نيكى كردن و اكرام آنها طبق آيات قرآن بر انسان واجب است
به زبان آوردن كلماتى كه پدر و مادر را برنجاند حرام است و كسى كه نافرمانى پدر و مادر را بكند در همين دنيا عواقب ان را مىبيند
محبت و نيكى به پدر و مادر روزى را زياد مىكند، عمر را طولانى و انسان را از انواع خطرها بيمه مىكند
بايد در برابر پدر و مادر متواضع باشيم و سخنى بر زبان نياوريم كه موجب ناراحتى آنها شود، هميشه خيرخواه آنها باشيم و سعى كنيم كه موجبات آسايش آنها را فراهم كنيم.
0 نظرات شما:
Post a Comment